PRZYPOMNAMY O KONIECZNOŚCI WYMIANY DO KOŃCA 2022 R. POZAKLASOWYCH KOTŁÓW, TZW. „KOPCIUCHÓW” w związku z zapisami „uchwały antysmogowej”.

„Uchwała antysmogowa”

Uchwałą nr 162/17 z 24 października 2017 r.  Sejmik Województwa Mazowieckiego przyjął tzw. „uchwałę antysmogową” wprowadzającą na obszarze województwa mazowieckiego ograniczenia i zakazy w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw. Uchwałę opublikowano w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego z 27 października 2017 r. poz. nr 9600.

Czym jest uchwała antysmogowa i kogo dotyczy?

Uchwała antysmogowa jest regulacją prawną, która ma zapewnić czyste powietrze mieszkańcom Mazowsza. Ograniczenia i zakazy wymienione w uchwale dotyczą wszystkich użytkowników urządzeń o mocy do 1 MW, w których następuje spalanie paliw stałych, czyli właścicieli w szczególności:

• pieców,
• kominków,
• kotłów, w tym kotłów wchodzących w skład zestawów zawierających kotły na paliwo stałe, ogrzewacze dodatkowe, regulatory temperatury i urządzenia słoneczne.

Uchwała antysmogowa wprowadzona na terenie województwa mazowieckiego stanowi akt prawa miejscowego i obowiązuje wszystkich mieszkańców województwa, samorządy oraz podmioty działające na jego terenie.

Co reguluje?

• określa wymagania w zakresie eksploatacji nowych urządzeń grzewczych dopuszczonych do stosowania;
• wprowadza przepisy przejściowe dla funkcjonujących instalacji niespełniających wymagań;
• zakazuje stosowania najgorszych jakościowo paliw.

Po co nam uchwała antysmogowa?

Zanieczyszczenie powietrza, głównie drobnymi pyłami, wpływa na przedwczesne zgony, zwiększa możliwość zachorowania na wiele groźnych chorób, tj. nowotwory, a także może prowadzić do bezpłodności czy obumarcia płodu. Leczenie chorób wywołanych przez smog pociąga za sobą wysokie koszty leczenia, ale także nieobecności chorych w pracy. Według danych Europejskiej Agencji Środowiska i Światowej Organizacji Zdrowia z powodu smogu umiera co roku w Polsce ok. 45 tys. osób. Pojawiają się również badania dotyczące wpływu smogu na gorsze rokowania i zwiększone ryzyko śmiertelności w przypadku infekcji COVID-19. Więcej na ten temat można przeczytać na stronie: http://www.powietrze.mazovia.pl/aktualnosci/wszystkie/zanieczyszczenie-powietrza-ma-znaczenie-w-obliczu-pandemii

Głównymi źródłami zanieczyszczenia powietrza powodującymi powstawanie smogu są stare instalacje, w których spalane jest najgorsze jakościowo paliwo, tj.:

• muły i flotokoncentraty węglowe oraz mieszanki produkowane z ich wykorzystaniem,
• węgiel brunatny oraz paliwa stałe produkowane z wykorzystaniem tego węgla,
• węgiel kamienny w postaci sypkiej o uziarnieniu 0–3 mm,
• paliwa zawierające biomasę o wilgotności w stanie roboczym powyżej 20% (np. mokre drewno).

Spalanie wyżej wymienionych paliw powoduje wysoką emisję do powietrza substancji mających negatywny wpływ na zdrowie ludzi, a także na stan środowiska naturalnego. Dlatego konieczne było wprowadzenie uchwały antysmogowej. Wymiana przestarzałych kotłów i stosowanie paliw dobrej jakości wpłynie na poprawę czystości powietrza, a także na zdrowie mieszkańców.

Uchwała antysmogowa obowiązuje od 11 listopada 2017 r.

Co dalej?

• od 11 listopada 2017 r. można montować tylko kotły spełniające normy emisyjne zgodne z wymogami ekoprojektu (wynikającymi z treści rozporządzenia Komisji UE),
• od 1 lipca 2018 r. nie wolno spalać w kotłach, piecach i kominkach:
  1. mułów i flotokoncentratów węglowych oraz mieszanek produkowanych z ich wykorzystaniem,
  2. węgla brunatnego oraz paliw stałych produkowanych z ich wykorzystaniem,
  3. węgla kamiennego w postaci sypkiej o uziarnieniu 0-3 mm,
  4. paliw zawierających biomasę o wilgotności w stanie roboczym powyżej 20% (np. mokrego drewna),

• od 1 stycznia 2023 r. nie wolno używać kotłów na węgiel lub drewno nie spełniających wymogów dla klas 3,4 lub 5 według normy PN-EN 303-5:2012,
• od 1 stycznia 2028 r. nie wolno używać kotłów na węgiel lub drewno klasy 3 lub 4 według normy PN-EN 303-5:2012,
• użytkownicy kotłów klasy 5 wg normy PN-EN 303-5:2012 będą mogli z nich korzystać do końca ich żywotności,
• posiadacze kominków* będą musieli wymienić je do końca 2022 roku na takie, które spełniają wymogi ekoprojektu, lub wyposażyć je w urządzenie ograniczające emisję pyłu do wartości określonych w ekoprojekcie.

*więcej na temat eksploatacji kominków pisaliśmy tutaj: https://www.michalowice.pl/dzieje-sie/aktualnosci/inne/czasowy-zakaz-palenia-w-kominkach-w-dni-smogowe,p1656317398

Czym są wymagania ekoprojektu?

Od 1 stycznia 2020 r. obowiązuje unijne rozporządzenie KE 2015/1189 (tzw. ekoprojekt lub ecodesign). Wszystkie kotły sprzedawane na terenie Unii Europejskiej muszą spełniać wymagania zawarte w tym dokumencie. Inne kotły zostały wycofane ze sprzedaży. Wymagania ekoprojektu zostały jednolicie określone dla całej Unii Europejskiej. Zawierają one minimalne normy emisji zanieczyszczeń do powietrza dla kotłów oraz ogrzewaczy pomieszczeń (m.in. kominków). Założeniem ekoprojektu jest zmniejszenie zużycia paliwa i redukcja zanieczyszczeń emitowanych przez ww. urządzenia.

Szczegóły dotyczące wymogów ekoprojektu dla kotłów na paliwa stałe oraz miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwa stałe, o których mowa w uchwale antysmogowej, wynikają z treści ROZPORZĄDZENIA KOMISJI (UE) 2015/1189 z 28 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla kotłów na paliwo stałe oraz ROZPORZĄDZENIA KOMISJI (UE) 2015/1185 z 24 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwo stałe.

W jaki sposób sprawdzić klasę kotła?

Klasa 3, 4 i 5 kotła wg normy PN-EN 303-5:2012 oznacza, że kotły podzielone są ze względu na wielkość/ilość zanieczyszczeń emitowanych do atmosfery. Kotły klasy 1 i 2 są pozaklasowe i traktujemy je jako „kopciuchy”. Kotły te kwalifikują się do wymiany w pierwszym rzucie.

I tak, np. dla kotłów/pieców klasy 5 dopuszczalne ilości tych zanieczyszczeń są najniższe według ww. normy, co oznacza, że są one najmniej szkodliwe dla środowiska, a w związku z tym również dla zdrowia. Kotły klasy 3 i 4 mają te normy dużo gorsze. Od 1 stycznia 2020 r. na rynku pozostały tylko kotły spełniające wymogi dla klasy 5 z certyfikatem ekoprojektu. Więcej na temat norm klasy kotłów można poczytać tutaj: https://czysteogrzewanie.pl/podstawy/norma-pn-en-303-5-2012/

Informację o klasie kotła możemy znaleźć w dokumentacji urządzenia, takiej jak np. książka użytkownika. Każdy kocioł c.o. powinien również posiadać tabliczkę znamionową, na której powinna znaleźć się informacja dotycząca m.in. klasy kotła. Najważniejsze informacje jakie powinny zostać zamieszczone na tabliczce znamionowej są następujące:

• nazwa i adres producenta
• typ kotła, numer seryjny, rok budowy,
• moc nominalna i zakres mocy dla dozwolonych paliw,
• klasa kotła dla każdego (zapisana cyfrą rzymską lub arabską, np. klasa III, klasa 3),
• maksymalne dopuszczalne ciśnienie i temperatura,
• pojemność wodna, zasilanie elektryczne, pobór mocy itp.

Kocioł, w przypadku którego nie da się stwierdzić klasy na podstawie dokumentacji lub tabliczki znamionowej, traktowany jest jako kocioł bezklasowy, tzw. „kopciuch”. Jeżeli jednak mamy pewność, że spełnia wymogi np. dla klasy 3, warto skontaktować się z producentem lub dystrybutorem urządzenia, z prośbą o potwierdzenie tego faktu, za pomocą np. kopii certyfikatu z badań emisyjności. Dokument ten przyda się nam w przypadku kontroli spalania jak również w czasie inwentaryzacji źródeł emisji. Inwentaryzacja źródeł emisji we wszystkich budynkach na terenie naszej gminy będzie przeprowadzana w bieżącym roku. Obowiązek jej przeprowadzenia do końca 2021 r. spoczywa na wszystkich gminach województwa mazowieckiego w związku z uchwaleniem 8 września 2020 r. przez Sejmik Województwa Mazowieckiego nowego Programu Ochrony Powietrza. Na mieszkańcach w 2021 r. będzie również spoczywał obowiązek złożenia deklaracji na temat użytkowanego źródła ciepła i spalania paliw. Zebrane dane zasilą bazę Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB). Więcej na temat planowanej inwentaryzacji oraz obowiązku złożenia deklaracji do CEEB będziemy pisać wkrótce

Możliwe sankcje

Należy pamiętać, że przestrzeganie przepisów wprowadzonych niniejszą uchwałą będzie kontrolowane zarówno w kwestii posiadanych urządzeń grzewczych jak i stosowanych rodzajów paliw. Użytkownicy instalacji naruszający przepisy uchwały mogą być ukarani grzywną do 5000 zł lub mandatem do 500 zł. Należy pamiętać, że zgodnie z art. 225 kodeksu karnego, udaremnianie lub utrudnianie przeprowadzenia kontroli jest przestępstwem zagrożonym karą aresztu. Na żądanie kontrolującego każdy użytkownik kotła, pieca lub kominka, zobowiązany jest do przedstawienia dokumentów potwierdzających, że stosowane przez niego urządzenie grzewcze spełnia wymagania uchwały. Dokumentem takim może być instrukcja użytkowania, dokumentacja techniczna lub inny dokument. Wymóg ten dotyczy także stosowanego paliwa. Aby potwierdzić jego jakość użytkownik instalacji powinien posiadać odpowiedni dokument, np. fakturę zakupu paliwa lub świadectwo jakości. Dostawca węgla powinien na żądanie klienta przekazać mu takie świadectwo.

Skąd można uzyskać dofinansowanie na wymianę pieca?

Gmina Michałowice udziela dotacje na wymianę pieców węglowych. Szczegóły Lokalnego Programu Piecowego znajdują się na stronie: www.piece.michalowice.pl

Programem uzupełniającym do Lokalnego Programu Piecowego jest Lokalny Program Osłonowy - program wsparcia finansowego dla najbardziej potrzebujących mieszkańców gminy, którzy w związku z trwałą zmianą systemu ogrzewania z wysokoemisyjnego (węglowego) na niskoemisyjny ponoszą zwiększone koszty grzewcze lokalu. Szczegóły Lokalnego Programu Osłonowego znajdują się na stronie: www.michalowice.pl/lpo

Więcej o obu programach pisaliśmy tutaj: https://www.michalowice.pl/dzieje-sie/aktualnosci/samorzadowe/ruszyl-lokalny-program-piecowy,p389821867

Dotację można uzyskać również z programu rządowego „Czyste Powietrze” realizowanego przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie. Więcej o programie na stronie: www.czystepowietrze.gov.pl lub pod nr telefonu 22 340 40 80 (infolinia).

Skąd jeszcze będzie można uzyskać dofinansowanie do wymiany pieca – co nowego zaproponujemy mieszkańcom?

Niebawem w Naszej Gminie ruszy kolejny atrakcyjny program pilotażowy, którego głównym celem będzie pomoc mieszkańcom w znalezieniu i pozyskaniu dofinansowania do realizacji zadań inwestycyjnych przeciwdziałających zjawisku smogu (m.in. wymiana kotła, termomodernizacja) z dostępnych środków zewnętrznych. O szczegółach programu będziemy pisać wkrótce. Zachęcamy do śledzenia naszej strony internetowej.

Informujemy również mieszkańców, że Gmina Michałowice podpisała porozumienie z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie na uruchomienie i prowadzenie punktu konsultacyjno-informacyjnego Programu „Czyste Powietrze”, w którym mieszkańcy będą mogli m.in. złożyć wniosek o dotacje. Dzięki podpisanemu porozumieniu mieszkańcy naszej gminy nie będą musieli jeździć do siedziby WFOŚiGW w Warszawie, ponieważ wszelkie formalności związane z Programem Czyste Powietrze będą mogli załatwić w naszym urzędzie. Punkt ruszy jeszcze w tym roku.

Nie odkładaj wymiany nieekologicznego kotła. W ramach gminnego Lokalnego Programu Piecowego możesz uzyskać dotację do 7000 zł. Chcesz porozmawiać w tej sprawie? Zadzwoń do Referatu Ochrony Środowiska – tel. 22 350 91 91 wew. 238.

PAMIĘTAJ!