10 Polek wszech czasów - kolejne spotkanie Uniwersytetu Wszelkiego Wieku

Teresa Brzęk-Piszczowa, absolwentka wydziałów polonistyki oraz historii na Uniwersytecie Jagiellońskim, doktor nauk humanistycznych, przedstawiając życiorysy pań, omawiała kształtowanie się w naszym kraju patriotyzmu i tożsamości narodowej; charakteryzując epoki, oraz ich obyczajowość. Robiła to, często stosując anegdotę. Formuła ta bardzo odpowiadała publiczności.

Doktor Piszczowa listy Polek nie stworzyła. W 2012 r. Muzeum Historii Polski z magazynem „Mówią Wieki” zorganizowało plebiscyt na Polkę wszech czasów; została sporządzona lista dziesięciu Polek.

1)

Listę otwiera Maria Skłodowska-Curie (1867-1934). Laureatka dwóch nagród Nobla, pierwsza kobieta profesor Sorbony, spoczęła w paryskim panteonie, przyczyniła się do powstania Instytutu Radowego w Warszawie (obecnie Centrum Onkologii).Przed I wojną potrafiła wykorzystać swą światową sławę, by przypominać o Polsce, wymazanej wtedy z map. Kiedy po tragicznej śmierci męża przejęła po nim katedrę fizyki na Sorbonie, na jej wykłady przychodziły tłumy paryżan, by przekonać się, czy nadaje się na to stanowisko.

2)

Elżbieta Zawacka (1909-2009) – jedyna kobieta cichociemna, druga Polka w historii wojska polskiego awansowana na stopień generała (brygady), dzięki niej powstał Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej, profesor nauk historycznych, Dama Orderu Orła Białego.

3)

Irena Sendlerowa (1910-2008). Do 1989 roku niewiele osób wiedziało o jej zasługach. Znaną na całym świecie uczyniły ją trzy amerykańskie uczennice szkoły średniej. Zainteresowały się jej działalnością w czasie II wojny światowej. Sendlerowa uratowała przed zamordowaniem przez Niemców ok. 2500 żydowskich dzieci. Kartki z danymi o dzieciach wrzucała do słoika. O tym słoiku, pod kierunkiem nauczycielki, uczennice napisały krótką sztukę teatralną. Napisana przez protestantki o bohaterstwie katoliczki Sendlerowej sztuka została wystawiona w żydowskim teatrze.

4)

Święta Urszula Ledóchowska (1865-1939) – hrabianka, założyła zakon urszulanek.

5)

Jadwiga Andegaweńska (1373-1399), królem Polski została w wieku jedenastu lat, przed ukończeniem trzynastego roku życia (18 II 1386) wyszła za mąż za Władysława Jagiełłę, co było początkiem unii Polski z Litwą. W testamencie zapisała swój majątek Akademii Krakowskiej; święta kościoła katolickiego.

6)

Izabela Czartoryska (1746-1835) – kobieta gruntownie wykształcona, o ogromnych aspiracjach intelektualnych, pisarka, mecenas sztuki; założyła pierwsze w Polsce muzeum – dając tym początek polskiemu muzealnictwu oraz Muzeum Czartoryskich w Krakowie (w zbiorach znajduje się m.in. „Dama z łasiczką). 

7)

Pola Negri (1896-1987), prawdziwe nazwisko Apolonia Chałupiec; w Holllywood  została gwiazdą kina niemego i symbolem seksu.

8)

Bona Sforza (1496-1557) królowa Polski, żona Zygmunta Starego, bardzo dobrze dbała o interesy dynastyczne Jagiellonów, o królewski skarbiec. Dzięki niej mamy włoszczyznę.

9)

Maria Konopnicka (1842-1910) – znakomita poetka, pisarka, autorka m.in. hymnicznej pieśni „Rota”, ale także utworów dla dzieci"O Janku Wędrowniczku" czy "O siedmiu krasnoludkach i sierotce Marysi". Utwory Konopnickiej zawierają protest przeciwko niesprawiedliwości społecznej oraz ustrojowi niosącemu ucisk i krzywdę.  

10)

Emilia Plater (1806-1831) – hrabianka, uczestniczka powstania listopadowego; rozsławił ją Adam Mickiewicz wierszem „Śmierć pułkownika”.

Po prezentacji, w tzw. kuluarach trwała jeszcze dosyć długo dyskusja – o różnych aspektach życiorysów, o wychowaniu w domu, o systemach wartości, celach realizowanych w rodzinach, w społecznościach i w państwie; czego przykładem, egzemplifikacją było dziesięć pań z różnych epok.