„By pamiętać, że ich śmierć nie poszła na marne”. 58. Rajd „Po kamienistej drodze”

Wydarzenie trwa nieprzerwanie od 1967 r. i jest jedną z form uczczenia rocznicy Powstania Warszawskiego. Uroczystość jest od wielu lat organizowana przez władze Gminy Michałowice, Klub PTTK „Varsovia” pod patronatem Stefana Jaronia-Kowalskiego, Oddział Stołeczny PTTK im. Aleksandra Janowskiego, we współpracy ze środowiskiem kombatantów z Ochoty. Ma również stały program, na który składają się: koncert, msza święta i uroczysty Apel Poległych pod Pomnikiem-Mauzoleum. Ten program spowodował, że stała się ona najważniejszą imprezą ku czci Powstania Warszawskiego w Gminie Michałowice, a nawet w powiecie pruszkowskim. Ma stałe miejsce w programie obchodów Powstania ogłaszanym przez Prezydenta m. st. Warszawy.

Podobnie, jak w latach ubiegłych, także i tym razem przed pęcickim Pomnikiem-Mauzoleum zgromadziło się ponad 250 osób, którym pamięć o „Orlętach Pęcickich” leży na sercu. Wśród przybyłych gości znaleźli się przedstawiciele rodzin poległych i pomordowanych w bitwie pod Pęcicami (krewni Zbigniewa Arendarczyka ps. „Zajączek”, Zbigniewa Chrzanowskiego ps. „Wilk”, Jana Konowrockiego ps. „Balbina”, Antoniego Ważyńskiego ps. „Stefan”), Powstańcy Warszawscy (Stefan Pastewka ps. „Jurek” – żołnierz IV Obwodu Ochota AK, Bogdan Bartnikowski ps. „Mały” – żołnierz IV Obwodu Ochota AK, Zbigniew Daab ps. „Kapiszon” – żołnierz IV Obwodu Ochota AK, Jan Witkowski ps. „Jaś” – żołnierz I Obwodu AK „Radwan”), delegacje kombatanckie, przedstawiciele Wojska Polskiego i służb mundurowych (Komendant Powiatowej Policji w Pruszkowie, insp. Michał Pisarski i Komendant Komisariatu Policji w Michałowicach, podinsp. Malgorzata Pietrusiak), Instytutu Pamięci Narodowej (Pan Zbigniew Siedlecki – zastępca dyrektora Oddziału Warszawskiego), stowarzyszeń (Stowarzyszenie Pamięci Powstania Warszawskiego 1944, Oddział PTTK Warka, Mokotowski Klub Turystyczno-Krajoznawczy im. Krystyny Krahelskiej), fundacji (Fundacja „Dwór Polski”, Fundacji "Miejsce"), reprezentanci samorządu wojewódzkiego (Marszałka Województwa Mazowieckiego reprezentowała Agnieszka Kuźmińska), powiatowego (Starosta Powiatu Pruszkowskiego, Adrian Ejssymont i Przewodniczący Rady Powiatu, Rafał Sieradzki), gminy Michałowice (radni, z Przewodniczącym Rady Gminy, Jarosławem Hirnym-Budką na czele), a także gmin i miast ościennych (Pruszków, Piastów, Raszyn, Podkowa Leśna, Piaseczno, Urząd Dzielnicy Warszawa-Ochota), delegacje sołectw, mieszkańcy gminy oraz okolicznych miejscowości.

Uczestnicy uroczystości na początku wysłuchali pieśni powstańczych, m.in. „Warszawskich dzieci”, „Marszu Mokotowa”, „Sanitariuszki Małgorzatki”, czy na specjalne życzenie Powstańców „Pałacyku Michla”, w wykonaniu zespołu kameralnego filharmoników łódzkich „No-Net” i zespołu wokalnego „Arte positiva”.

Następnie odbyła się msza polowa, którą celebrował ks. Marek Bednarek z parafii pw. Świętego Krzyża w Warszawie. W swoim kazaniu wskazał, że „Orlęta Pęcickie” były zdeterminowane, aby bronić najważniejszych dla nich wartości. Albowiem nie ma większej miłości, gdy ktoś oddaje życie za przyjaciół i Ojczyznę. Jak podkreślił celebrans, jesteśmy po to, aby o nich pamiętać i budować lepszą przyszłość dla kolejnych pokoleń. Na koniec Mszy św. zebrani odśpiewali pieśń „Boże, coś Polskę”.

Obecni na 58. Rajdzie „Po kamienistej drodze” weszli w ostatnią część obchodów rajdowych, a był nią uroczysty Apel Poległych. Prowadzony, jak co roku, przez płk. rezerwy Lecha Pietrzaka. Najpierw nastąpiło wejście Kompanii Reprezentacyjnej Wojska Polskiego Dowództwa Garnizonu Warszawa (dowódcą był ppor. Marcin Rułka) wraz z orkiestrą oraz pocztami sztandarowymi, na czele z żołnierzami 1. Warszawskiej Brygady Pancernej im. Tadeusza Kościuszki niosącymi sztandar IV Obwodu AK Ochota. Po czym odśpiewano „Mazurka Dąbrowskiego”.

Dalej miały miejsce przemówienia. Pierwsza głos zabrała Małgorzata Pachecka, Wójt Gminy Michałowice, mówiąc

Dzisiaj stajemy do Apelu, by uczcić pamięć tych, którzy tutaj zginęli w walce i tych pomordowanych. Jesteśmy wierni tradycji i woli rodzin poległych, których staraniem powstał Pomnik-Mauzoleum. Nasza wspólna obecność ma szczególne znaczenie w staraniach o zachowanie pamięci o dniach walki, o bohaterach, często młodych i bardzo młodych Polakach, którzy nie potrafili pogodzić się z niewolą, nie umieli oddać wolności i dla niej poświęcili swoje życie.

Głos zabrał także Członek Honorowy PTTK, Włodzimierz Majdewicz. Przypomniał historię Rajdów „Po kamienistej drodze” oraz dwie ważne dla obchodów postacie: Krystynę Serwaczak – wieloletniego Prezesa Klubu PTTK „Varsovia”, współtwórczynię Rajdu „Po kamienistej drodze” i Kapitana Harcmistrza Stefana Jaronia Kowalskiego – członka Szarych Szeregów, żołnierza Armii Krajowej, Powstańca Warszawskiego i uczestnika Rajdów do Pęcic. Po nim przemówił Starosta Powiatu pruszkowskiego. Odczytano również listy od Ministra Obrony Narodowej Władysława Kosiniaka-Kamysza i Marszałka Województwa Mazowieckiego, Adama Struzika.

Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych wyróżnił Klub PTTK „Varsovia” Medalem „Pro Patria”, w uznaniu szczególnych zasług w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej. Medal z rąk wójt, Małgorzaty Pacheckiej i starosty,  Adriana Ejssymonta odebrali: Jan Piwnik oraz Daniel Wolborski – Prezes i Wiceprezes Klubu.

Tradycją rajdową stało się wręczanie medali „Orzeł Pęcicki”. Są one przyznawane za kultywowanie w społeczeństwie, a szczególnie wśród młodzieży, pamięci o bitwie pęcickiej i Powstaniu Warszawskim. Ceremonii wręczenia medali dokonali członkowie kapituły: Małgorzata Pachecka, Władysława Marcinkiewicz – Prezes Środowiska Żołnierzy

IV Obwodu Ochota AK, Jerzy Pamrów – wieloletni Prezes Klubu PTTK „Varsovia”. Nagrodzeni to: Marzena Jankowska – Prezes Oddziału PTTK Warta (medal zaległy), Włodzimierz Majdewicz, Jan Piwnik, Szymon Pamrów – Członek Klubu PTTK „Varsovia”, Grzegorz Wysocki – były Zastępca Burmistrza Dzielnicy Warszawa-Ochota, Piastowskie Archiwum Miejskie (medal odebrał Dyrektor Daniel Dalecki).

To nie był koniec odznaczeń. Zarząd Oddziału Stołecznego Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego im. Aleksandra Janowskiego, za zasługi na rzecz Oddziału (aktywne uczestnictwo w organizacji Rajdu „Po kamienistej drodze”), nadał Odznakę Honorową członkom Młodzieżowej Sekcji Klubu PTTK „Varsovia”: Jakubowi Michnie, Maksymilianowi Warmuzowi i Wojciechowi Warmuzowi. Odznaki wręczyli: Włodzimierz Majdewicz i Jan Piwnik. Wszystkim nagrodzonym gratulujemy!

Najważniejszym elementem tej części uroczystości było odczytanie Apelu Poległych przygotowanego przez organizatorów imprezy we współpracy z Ministerstwem Obrony Narodowej. Apel został odczytany przez ppor. Mateusza Mystkowskiego. Po nim miała miejsce salwa honorowa i składanie wieńców oraz wiązanek. Przed złożeniem kwiatów nastąpiło zapalenie i złożenie Znicza Pamięci. Dokonali tego ppłk Stefan Pastewka, Maksymilian Warmuz (Młodzieżowa Sekcja Klubu PTTK „Varsovia”) i Julia Kopcińska (Młodzieżowa Drużyna Ochotniczej Straży Pożarnej z Nowej Wsi).

Po wysłuchaniu wiązanki pieśni powstańczych uczestnicy Rajdu Pęcickiego mieli możliwość skosztowania, jak zwykle znakomicie przyrządzonej grochówki strażackiej.

Niech podsumowaniem tegorocznych obchodów 80. rocznicy bitwy pęcickiej 2 sierpnia 1944 r., będą słowa wiersza uczestnika bitwy, Tadeusza Zielińskiego ps. „Czarny”, które najbardziej wyrażają postawę powstańczą: "Orle Biały, w moim ręku, w mojej piersi, w moim sercu, gniazdo uwiłeś".

Do zobaczenia za rok!

Autor: Daniel Wolborski, Wiceprezes Klubu PTTK „Varsovia”

Załączniki