Wizyta seniorów: Kraków – Oświęcim – Jasna Góra
Współpraca gminy Michałowice z Polską Unia Seniorów

19 lipca br. zmarł Henryk Łagodzki – prezes Polskiej Unii Seniorów, mieszkaniec Michałowic, powstaniec warszawski – żołnierz rotmistrza Witolda Pileckiego, były więzień KL Warschau oraz innych obozów koncentracyjnych.

Był on jednym z inicjatorów założenia Polskiej Unii Seniorów, wraz ze swoimi kolegami, byłymi więźniami niemieckich obozów koncentracyjnych, w tym byłymi więźniami KL Auschwitz-Birkenau, a także z innymi osobami z różnych pokoleń, powołał do życia organizację społeczną, która od 2011 roku jest członkiem Europejskiej Unii Seniorów.

Członkom-założycielom Polskiej Unii Seniorów zależy na istnieniu organizacji dbającej o upamiętnianie ofiar II wojny światowej oraz budującej i utrwalającej pokój na świecie, sprzeciwiającej się wszelkim przejawom nierówności, nietolerancji, przemocy i fanatyzmowi, a także pomagającej w edukowaniu dla pokoju oraz w likwidowaniu, najlepiej w zarzewiu, konfliktów.

Według członków-założycieli pierwszym zadaniem Polskiej Unii Seniorów ma być wybudowanie Kopca Upamiętnienia i Pokoju w Oświęcimiu. Idea ta ewoluowała od początków lat 90. XX wieku. Jako efekt długoletnich, często trudnych dyskusji powstała koncepcja architektoniczna budowli – gmachu w kształcie kopca, przygotowana przez architektów Janusza Rączkę i Monikę Piórecką-Karolak. W budynku tym powstanie przede wszystkim centrum kongresowo-seminaryjne z salami wystawienniczymi i miejscem dla organizacji pozarządowych oraz mediów koncentrujących się na tematyce pokojowej.

Taka jest intencja testamentu byłych więźniów obozów koncentracyjnych i miejsc tragedii II wojny światowej.

Polska Unia Seniorów – członek Europejskiej Unii Seniorów – interesuje się wszelkimi sprawami seniorów. Ich uczestnictwem w życiu gospodarczym, społecznym i kulturalnym. Chce wspierać w zapobieganiu wszelkim formom wykluczenia osób starszych. Zachęcać seniorów do ustawicznego kształcenia się, by nadążali za współczesnymi technologiami, szczególnie cyfrowymi. Promować zdrowy tryb życia. PUS chce wzorować się na metodach pracy i rozwiązaniach sprawdzonych na zachodzie Europy. Chodzi tu m.in. o wprowadzenie do polskiego systemu prawnego ustawy pielęgnacyjnej na wzór obowiązującej od 1995 roku w Niemczech, której współautorem jest dr Bernhard Worms – prezydent Europejskiej Unii Seniorów - były sekretarz stanu za rządów kanclerza Helmuta Kohla. PUS zamierza budować domy spokojnej jesieni życia z opieką, na wzór funkcjonujących od dawna w Europie Zachodniej (wizytował je z Januszem Marszałkiem także Henryk Łagodzki).

Tematy te były omawiane na Walnym Zebraniu Polskiej Unii Seniorów w Oświęcimiu – Mieście Pokoju, 14 października 2012 r.

Zebranie zostało zwołane, by wybrać – po śmierci Henryka Łagodzkiego – nowego prezesa Zarządu Polskiej Unii Seniorów. Został nim jednogłośnie wybrany Janusz Marszałek – były wieloletni prezydent Oświęcimia. Zarząd Polskiej Unii Seniorów ma także nowego wiceprezesa – Jana Korzeniowskiego – byłego wiceprezydenta Oświęcimia, ojca słynnego pływaka Pawła Korzeniowskiego. Danuta Zalwowska piastuje funkcję członka Zarządu, Aleksander Gil – skarbnika, zaś Agata Kuleta – pełnomocnika Zarządu.

Na zebraniu minutą ciszy uczczono pamięć śp. Henryka Łagodzkiego. Wdowa po nim – Irena Łagodzka, powstaniec warszawski, „dziewczyna z Nowolipek” (taki tytuł noszą jej wspomnienia) – otrzymała tytuł członka honorowego Polskiej Unii Seniorów.

Z inicjatywy Henryka Łagodzkiego, żołnierza z oddziału rotmistrza Witolda Pileckiego – jako prezesa Polskiej Unii Seniorów – powstał pierwszy oddział terenowy PUS: Polska Unia Seniorów – Region Warszawsko-Mazowiecki im. Rotmistrza Witolda Pileckiego – z siedzibą w gminie Michałowice, a dokładnie w Opaczy Kolonii.

Polska Unia Seniorów dba o pamięć rotmistrza Pileckiego z wielu powodów. Rotmistrz był dobrowolnym więźniem KL Auschwitz, by zdobyć informacje o sytuacji w obozie koncentracyjnym. Po ucieczce z „piekła KL Auschwitz” informacje o niemieckich zbrodniach przekazał Aliantom.

Region Warszawsko-Mazowiecki PUS zorganizował wyjazd w dniach 13-14 października 2012 r. do Krakowa, Oświęcimia i Częstochowy

13 października, o godzinie szóstej autokarem z Michałowic wyruszyło 37 osób.

Autobus przejeżdżał także przez Michałowice – siedzibę gminy wiejskiej Michałowice: w powiecie… krakowskim. Dużo nie brakowało, by zapadła decyzja o zwiedzeniu małopolskich Michałowic.

Indywidualne zwiedzanie Krakowa trwało kilka godzin. Seniorzy odwiedzili: Wawel, Muzeum Narodowe w Sukiennicach, kościół Mariacki, karmili gołębie na rynku, przed pomnikiem Adama Mickiewicza…

Jeszcze przed zapadnięciem zmroku autokar z wycieczką dotarł do Oświęcimia. Po Oświęcimiu – Mieście Pokoju „delegację” seniorów z gminy Michałowice oprowadziła szczególna osoba – były wieloletni prezydent Oświęcimia Janusz Marszałek.

Następnie Janusz Marszałek zaprosił grupę do założonej przez siebie w Rajsku (gmina wiejska Oświęcim) Wioski Dziecięcej im. dra Janusza Korczaka, nazywanej często „Rajską Wioską”. Fundacja „Bliżej Człowieka”, prowadząca ten ośrodek opieki całkowitej dla osieroconych dzieci, została założona przez Janusza Marszałka w 1990 r. Po wielu staraniach, pokonaniu licznych przeciwności Janusz Marszałek, na działce o powierzchni niemal pięciu hektarów, wybudował sześć domów (dwa kolejne są jeszcze w budowie) o powierzchni 200 m kw. każdy oraz budynek wielofunkcyjny – największy. „Rajska Wioska” rozpoczęła działalność w 1994 roku. W domach tych, pod opieką matek lub rodziców zastępczych, żyje ponad czterdzieścioro dzieci, a usamodzielniło się już ponad czterdzieścioro wychowanków. Zgodnie z przepisami wychowankowie mogą przebywać w tej placówce opiekuńczo-wychowawczej do 25. roku życia, pod warunkiem, że się kształcą. Ci dorośli, nierzadko z własnymi rodzinami, chętnie odwiedzają „Rajską Wioskę”, np. w czasie świąt i różnych uroczystości.

Wioska dziecięca na gościach z gminy Michałowice zrobiła duże wrażenie. Jeden z gości, mieszkaniec Michałowic, podarował 900 zł na upominki dla dziewięciorga dzieci. Był to dom, w którym małżeństwo zajmuje się sześciorgiem dzieci w opiece (taka jest fachowa nazwa używana przez pedagogów) i trojgiem swoich dzieci.

Kiedy zapadał zmrok, grupa dotarła do Harmęż – miejsca noclegu. Jest to jedna z najstarszych wsi księstwa oświęcimskiego (pierwsze udokumentowane wzmianki o Harmężach pochodzą z 1368 r.). W Harmężach, w czasie okupacji, nierówności terenu, oczka wodne, miejsca bagniste itp. zostały wyrównane – zasypane prochami ludzi palonych w krematoriach Birkenau. Na terenie Harmęży powstał jeden z podobozów KL Auschwitz – podobóz Harmense.

Teraz we wsi znajduje się Centrum Świętego Maksymiliana – siedziba zakonu franciszkanów oraz Misjonarek Niepokalanej Ojca Kolbego.

Po kolacji u franciszkanów ojciec Florian oprowadził wycieczkę po wystawie rysunków prof. Mariana Kołodzieja pt. „Klisze pamięci. Labirynty”. Wystawa ta znajduje się na terenie centrum, w podziemiu kościoła pw. Matki Bożej Niepokalanej. Na powierzchni ok. 500 m kw. zostało umieszczonych ok. 300 prac o wstrząsającej treści. Marian Kołodziej (1921-2009) został przywieziony do KL Auschwitz w pierwszym transporcie – 14 czerwca 1940 r. Otrzymał numer 432. Po wojnie ukończył wydział scenografii Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Po studiach został zatrudniony w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, gdzie pracował do emerytury. Po wylewie krwi do mózgu, w ramach rehabilitacji zaczął rysować – wspomnienia z pobytu w obozie koncentracyjnym. Jest to świadectwo piekła na Ziemi, zapis obozowej gehenny, kroniki obozowego życia, niezwykle intymne pamiętniki z doznanego poniżenia – prace narysowane w realistyczny, werystyczny, a wręcz w turpistyczny sposób; rysunki te są tak przerażające w swej treści, że aż zamieniają się w metafory, symbole apokalipsy. Kołodziej narysował tłumy twarzy, tysiące twarzy – młodych, cierpiących ludzi, twarze zamieniające się w czaszki, tysiące czaszek; a wszystkie te twarze-czaszki czują i myślą – oskarżają i dają świadectwo zbrodni; tysiące umierających ciał, tysiące kościotrupów. Motywem przewodnim, lejtmotywem tych rysunków jest drewniana łyżka i cynowy talerz: więźniowie obozów koncentracyjnych przede wszystkim czuli głód.

Rysunki te Marian Kołodziej, częściowo sparaliżowany, tworzył przez ostatnich kilkanaście lat swojego życia. Wcześniej unikał obozowych tematów.

Urna z jego prochami znajduje się w podziemiu kościoła – wśród wykonanych przez niego prac.

Senorzy z gminy Michałowice zwiedziła wystawę dokładnie w trzecią rocznicę śmierci prof. Kołodzieja – 13 października 2012 r.

14 lipca wycieczka zwiedziła KL Auschwitz. W tym samym czasie dwoje uczestników wyjazdu – Irena Łagodzka, wdowa po Henryku Łagodzkim oraz Stanisław Szałapak, rzecznik prasowy Polskiej Unii Seniorów – wzięli udział w Nadzwyczajnym Walnym Zebraniu Polskiej Unii Seniorów.

W drodze powrotnej wycieczka zatrzymała się na ponad godzinę w Częstochowie – na Jasnej Górze.

W wyjeździe Kraków – Oświęcim – Jasna Góra wziął udział niemal cały Zarząd Polskiej Unii Seniorów – Regionu Warszawsko-Mazowieckiego im. Rotmistrza Witolda Pileckiego: Roman Bedyński – prezes zarządu, Janusz Sieciński – wiceprezes, Katarzyna Galus – sekretarz i Stanisław Szałapak – członek zarządu, rzecznik prasowy.

Wyjazd był dofinansowany z budżetu gminy Michałowice w ramach wspomagania projektów organizacji pozarządowych.