Środowisko przyrodnicze
Zasoby środowiska przyrodniczego gminy Michałowice.
Zasoby środowiska przyrodniczego gminy Michałowice mają ponadlokalne znaczenie. Z jednej strony coraz więcej osób wybiera gminę jako miejsce do zamieszkania wśród rozległych terenów zielonych, z drugiej zaś gmina, dzięki swojemu położeniu oraz bogactwu przyrody, pełni funkcję „zielonych płuc” Warszawy. Tereny otwarte pól i łąk, obszary leśne oraz luźna zabudowa jednorodzinna pełnią funkcję klina, dzięki któremu czyste i wilgotne powietrze z gminy Michałowice wnika do wnętrza stolicy.
Do obszarów o największych walorach przyrodniczych w gminie należy zaliczyć pół naturalne łąki w dolinach Zimnej Wody, Raszynki i Utraty, łącznie z mniej lub bardziej przekształconymi odcinkami rzek, a także utworzonymi na nich dużymi zespołami stawów rybnych . Kolejnym, bardzo cennym walorem środowiska przyrodniczego są dwa stosunkowo duże kompleksy leśne na południu gminy: uroczysko Chlebów (po wschodniej stronie Utraty) oraz przyległą część uroczyska Popówek. To właśnie obszary łąkowe i kompleksy leśne są częścią głównego obszaru zasilania przyrody żywej i regeneracji powietrza, nie tylko gminy Michałowice, ale również , południowo – zachodniej, skrajnie odlesionej części aglomeracji warszawskiej. Jednocześnie z zielenią Podkowy Leśnej i lasami uroczyska Zaborów, lasami Sękocina i Magdalenki stanowią one ważny element korytarza ekologicznego łączącego Kampinoski Park Narodowy z Chojnowskim Parkiem Krajobrazowym.
Największe kompleksy zbiorowisk łąkowych, o szerokości dochodzącej do 900 metrów, występują w dolinach Zimnej Wody (w zachodniej części gminy) i Raszynki (w części centralnej), która łączy cenne z przyrodniczego punktu widzenia stawy raszyńskie (będące ostoją ponad 120 gatunków ptaków, w tym 30 wodnych) z podobnymi stawami między Pęcicami i Pruszkowem, otoczonymi ważnymi kompleksami łąkowymi i leśnymi. Z kolei bardziej naturalne i silniej zróżnicowane pod względem ekologicznym są łąki w dolinach Utraty i Zimnej Wody. Występują tu m.in. fragmenty naturalnych lasów, liczne kępy i szpalery drzew, a także zarośla wierzbowe i szuwary, towarzyszące drobnym zbiornikom wodnym i samym rzekom.
Dodatkowym walorem przyrodniczym dolin rzecznych są dwa duże zespoły stawów rybnych: w Pęcicach oraz w Helenowie (a także znacznie mniejszy zbiornik retencyjny w Komorowie), które oprócz funkcji użytkowych spełniają ważną rolę klimatyczną i hydrologiczną (retencja wód), co jest szczególnie cenne ze względu na brak jezior w tej części regionu. Ważnym składnikiem ekosystemów dolinnych są wreszcie same rzeki: przede wszystkim Utrata (najdłuższa i odznaczająca się najbardziej naturalnym korytem) oraz Zimna Woda i uregulowana Raszynka.
Generalnie należy stwierdzić, że wymienione formy dolinne, będąc obszarami o znacznej naturalności i różnorodności biologicznej, mają istotne znaczenie środowiskotwórcze, m.in. jako miejsca występowania zanikających ekosystemów mokradłowych i ginących gatunków roślin oraz ostoje bytowania i trasy wędrówek wielu gatunków zwierząt (przede wszystkim ptaków).
Do obszarów o dużym stopniu naturalności i różnorodności biologicznej należą również tereny starej zabudowy jednorodzinnej wśród zieleni, przede wszystkim osiedle leśne Komorów oraz - w mniejszym stopniu - znacznie młodsze osiedle Michałowice. Długotrwała i pieczołowita pielęgnacja zieleni doprowadziła tutaj do wykształcenia się ekosystemów zbliżonych do naturalnych. Występuje tu kilka cennych fragmentów starodrzewu (m.in. zabytkowy park z dorodnymi jesionami, klonami, kasztanowcami i jaworami) oraz liczne pomniki przyrody (w samym Komorowie objęto ochroną blisko 300 drzew, w tym dwie zabytkowe aleje w większości - lipowe).
Z przyrodniczego punktu widzenia szczególnie wartościowe są również dwa zespoły pałacowo-parkowe z cennym starodrzewem w Helenowie i Pęcicach oraz kilka mniejszych parków podworskich (Pęcice Małe i Reguły). W parku pęcickim rosną m.in. 250 - letnie wiązy szypułkowe i 400-letnia lipa drobnolistna (jedna z najstarszych na Mazowszu). W parku helenowskim za pomniki przyrody uznano czternaście 200-300 -letnich dębów szypułkowych oraz dwie 150 -letnie topole białe i jesion wyniosły.
Wszystkie te elementy tworzą środowisko zapewniające zdrowe warunki życia i pracy mieszkańcom gminy Michałowice. Jednocześnie ze względu na swe walory estetyczne wchodzi ono w skład Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.
Park w Regułach
Bogaty rys historyczny regulskiego parku i walory, które przetrwały w nim do dzisiaj, takie jak starodrzew, sprawiają, że jest to miejsce chętnie odwiedzane zarówno przez mieszkańców Gminy Michałowice, jak i turystów.
Zabytkowy podworski park w sercu Reguł. Zachował się w nim stary drzewostan, który daje schronienie rozmaitym gatunkom ptaków. W parku funkcjonuje świetlica, będąca miejscem spotkań mieszkańców. Nieopodal znajduje się strefa rekreacji, z której chętnie korzystają zarówno młodsi, jak i starsi.
Z kart historii: park w Regułach był częścią majątku w Regułach, którego ostatnim właścicielem był Ludwik Trylski. Majątek świetny czas przeżywał w dwudziestoleciu międzywojennym - jak na wieś przystało, przede wszystkim w dziedzinie rolnictwa i to na wysokim poziomie. Ówczesny właściciel zadbał również o otoczenie gospodarstwa i dworu. W południowej stronie od dworu powstał park o powierzchni ok. 3 ha. Projektantem był znany i zasłużony dla zieleni Warszawy Franciszek Szanior, projektant wielu parków w Warszawie np. Ogrodu Ujazdowskiego i Parku Skaryszewskiego. Do parku wprowadza wiele oryginalnych odmian drzew i krzewów ozdobnych i tzw. egzoty. W pobliżu dworu był centralnie usytuowany prostokątny klomb obwiedziony strzyżonym bukszpanem formowanym na niski żywopłot i sezonowymi kolorowymi kwiatami w środku oraz złocistymi cisami w narożnikach. Podmokły teren został osuszony poprzez wykopanie stawu i przeprowadzenie rowu w kierunku wschód-zachód. W parku stworzono miejsce na spacery i na rekreację sportową; w części południowej urządzono pełnowymiarowy kort tenisowy. Sieć alejek ziemnych i mostki tworzyły wygodny układ spacerowy parku, a okazały staw podnosił walory przyrodnicze i ozdobne. Realizatorem całego założenia w terenie jest Pan Feliks Rymuza, miejscowy ogrodnik. Mieszkał on w domku ogrodnika, który zachował się przy ulicy Platanowej. W parku znajdziemy jeszcze liczne stare drzewa, które podnoszą walory tego miejsca.
W tej chwili teren parku pozostaje pod zarządem gminy Michałowice, która w sposób kompleksowy dąży do urządzenia i wykorzystywania tego terenu, łącząc walory przyrodnicze, krajobrazowe i infrastrukturalne ze stworzeniem miejsca i warunków umożliwiających społeczności gminy aktywność poprzez uczestnictwo w projektach edukacyjnych i kulturalnych.
